Een aantal fokkers steekt liever de kop in het zand maar het kan niet ontkent worden dat hartfalen regelmatig voorkomt bij de bobtail. Het vervelende is dat dierenartsen dit vaak niet herkennen. De hond krijgt door het slecht functioneren van het hart allerlei kwalen aan organen e.d. en sterft tengevolge van het niet meer goed functioneren van deze organen. De organen waren niet de oorzaak maar het hart.

Middels een klein onderzoek een “echocardiogram” en enkele berekeningen is vast te stellen of “fok”dieren op dat moment belast zijn met een erfelijke hartziekte. Onze eigen fokdieren worden dan ook allemaal preventief onderzocht op deze erfelijke afwijkingen. Voor de kosten hoeven fokkers het niet laten. Een dergelijk onderzoek kost tussen € 40,- tot € 100,-

Onlangs las ik in een tijdschrift dat zeker 10 % van alle geboren honden ( gemiddelde van ALLE rassen) met enige vorm van hartafwijkingen wordt geboren Bij het ene ras meer dan het andere. Een kwart van deze honden wordt geboren met een zeer ernstige aandoening. Een plotseling optredend hartinfarct komt bij honden zelden voor. Meestal heeft de hond er al lang last van maar is het de baas niet opgevallen. Het doet langzaam zijn intrede.

Onderstaand zal ik proberen in begrijpelijke taal het één en ander uit te leggen over hartaandoeningen.

Omdat een groot aantal aandoeningen aan het hart genoemd worden in het Latijn begin ik met een klein overzicht met de betekenis daarvan.

We zullen eerst uitleggen hoe het is in een normale situatie. Het hart bestaat uit 4 verschillende delen, te weten: de rechter boezem, de rechter kamer, de linker boezem en de linker kamer. ( zie onderstaande tekening )

Schema van het Hart: 01. achterste holle ader 02. voorste holle ader 03. rechter boezem 04.boezem-kamerkleppen 05. rechter kamer 06.longslagader 07. linker boezem 08. longaders 09 boezem-kamerklepen 10 linker kamer 11 aorta of grote lichaamsader 12 restant van de ductus botali, een foetaal bloedvat

De bloedstroom door het hart gaat van de aanvoerende aders (de voorste en achterste holle ader) in de rechterboezem, de boezems zijn de verzamelruimtes voor het bloed zodat deze in porties kunnen worden weggepompt via de rechter AV kleppen en komt dan in de rechterkamer ( Je moet de kamers zien als echte pompen die het bloed de grote of kleine circulatie in pompen) De functie van de AV-kleppen is verhinderen dat, als de kamer samentrekt om het bloed de slagaders in te pompen, het bloed de boezems terug in stroomt. De AV-kleppen zijn dunne bindweefselvliesjes die vastzitten aan spieren die het open-en dichtgaan regelen.Normaal kan bloed alleen van de boezem naar de kamer stromen en niet terug. Vanuit de rechterkamer gaat het bloed via de longslagader naar de longen. In het begin van de longslagader zitten de halvemaanvormige pulmonaalkleppen die verhinderen dat bloed weer terugstroomt vanuit de longslagader naar de rechterkamer. Het zuurstofrijke bloed vanuit de longen komt via de longslagaders in de linkerboezem. Hiervandaan stroomt het via de linker AV-kleppen (de zogenaamde mitralis-kleppen) naar de linker kamer. Van de twee kamers is de linker het zwaarst ontwikkeld omdat deze het bloed pompt in de grote circulatie (het gehele lichaam, behalve de longen). De linkerkamer pompt het bloed in de aorta, net zoals in de longslagader zitten er in het begin van de aorta ook kleppen die verhinderen dat bloed terugstroomt vanuit de aorta in de linkerkamer. Dit zijn de aortakleppen. Direct boven deze kleppen vertakken uit de aorta de kransslagaders die de hartspier van de nodige zuurstof en voedsel voorzien.

Aandoeningen aan het hart zijn als volgt te verdelen:

Ziekten van het Pericard: met name de ontsteking komt af en toe voor. Ontstekingen krijgen meestal de achtervoeging "ITIS", dus een pericarditis. Een pericarditis heeft meestal tot gevolg dat er grote hoeveelheden ontstekingsvocht ophopen tussen het, niet rekbare, pericard en de hartspier, gevolg: Deze wordt gehinderd in het samentrekken en ontspannen. De hoeveelheid weg te pompen bloed wordt hierdoor aanzienlijk verminderd, tot een mate waarbij het hart gaat tekortschieten in de pompfunctie.

Ziekten van het Myocard: Bij de hond komen hier 2 typen regelmatig voor: De ontsteking, wederom de achtervoeging "ITIS" dus myocarditis. In het algemeen geldt dat ontstekingen veroorzaakt door een verwekker (bacterie,virus, parasiet etc.) of zonder aanwezigheid hiervan de zogenaamde steriele ontstekingen. Een speciale vorm van steriele ontsteking is een reactie van de afweer tegen lichaams eigen cellen, de auto-immune ontsteking De steriele ontstekingen van het myocard kunnen o.a. veroorzaakt worden door sommige medicijnen, vergiften en tekorten in de voeding, zoals ontbreken van bepaalde aminozuren (bv.taurine) en vitaminen (m.n. vitamine F en selenium). Een vroeger veel voorkomende door een infectie veroorzaakte myocarditis was die door het parvo-virus welke naast diarree ook hartproblemen kan geven.

1. bloed hinderen in de normale doorstroming langs de kleppen. Hierdoor is er meer kracht nodig om een zelfde hoeveelheid bloed te verplaatsen. Dit wordt stenose (=vernauwing) genoemd.
2. Bloed laten terugstromen waardoor een deel van het bloed opnieuw doorgepompt moet worden. Dit wordt insufficiëntie genoemd.

Beide aandoeningen hebben tot effect dat het hart meer arbeid moet verrichten voor een zelfde resultaat. Indien deze extra arbeid dusdanig is dat het hart het onvoldoende kan compenseren (te veel bloed blijft achter in het hart) zal dit een vergroting van het hart tot gevolg hebben. Zowel bij de stenose als de insufficiëntie kan de stroming langs de kleppen dusdanig sterk worden dat delen van het hart hierdoor beschadigd raken. In deze beschadigde plaatsen kunnen gemakkelijk ontstekingen beginnen. De prognose is dan ook verslechterd. Voorbeelden van deze ziekte zijn: De subvalvulaire aorta-stenose, een erfelijke aandoening die al op jonge leeftijd te herkennen is door het o.a. aanwezig zijn van een luide hartruis. De chronische mitralis-insufficiëntie, een aandoening die bij de oudere honden voorkomt en bij sommige rassen zo vaak dat er aan een erfelijk probleem wordt gedacht.

Ziekten van de besturing van het hart, ritmestoornissen: het samentrekken van de hartspier, de hartslag, wordt aangestuurd door zenuwen vanuit de hersenen. Overal in het lichaam zitten sensoren die het zuurstofgebruik meten en de bloedstroom naar dat gebied toe sturen, en indien nodig vergroten of verkleinen. Als er plotseling veel vraag voor zuurstofrijk bloed is (bij rennen van de hond b.v.) dan zal er vanuit de hersenen een signaal naar het hart gaan om sneller te gaan kloppen. In deze aansturing kunnen een paar fouten sluipen, meestal is het probleem dat in rust de aansturing daardoor te traag is en het aantal slagen per minuut extreem laag; in de volksmond wordt dit een sporthart genoemd. Is het aantal slagen zo laag dat het onvoldoende is om het lichaam van bloed te voorzien dan is de enige mogelijkheid het implanteren van een pacemaker, deze geeft dan met vaste regelmaat een signaal naar het hart om een slag te maken. Deze aandoening komt bij honden zelden voor.

In het hart zit ook een eigen geleidingssysteem om de samentrekking zeer efficiënt te laten verlopen, fouten in dit geleidingssysteem zijn te verdelen in 3 groepen:

1. Het signaal van de hersenen komt goed aan, echter niet gevolgd door een juist startpunt van de samentrekking. Dit heeft tot gevolg een goede hartslag echter met extra tussenruimtes waarin geen slagen plaatsvinden.

2.Het signaal van de hersenen komt goed door, echter er is een storing in de geleiding waardoor de slagen onregelmatig van kracht zijn.

3.Het signaal uit de hersenen komt goed aan, echter spontane samentrekkingen beginnen in de boezems of kamers, het zogenaamde fibrilleren.

Binnen deze verdeling is een grote variëteit aan ziekten vooral qua ernst en prognose. Grofweg kan de verdeling aan gehouden worden dat de ernst toeneemt van 1 naar 3. Afhankelijk van de aandoening is er geen therapie nodig tot zelfs geen of nauwelijks therapie mogelijk. De meest voorkomende ritmestoornis heeft bijna iedere hond in rust: de repiratoire-aritmie, dat wil zeggen dat door reflexen bij inademing en uitademing de hartslag naar langzamer gaat, deze onregelmatigheid is geheel normaal bij honden. Een andere veel voorkomende aandoening (vaak in combinatie met cardiomyopathie) is de atriumfibrillatie (het boezemfibrilleren), hierbij trekken de boezems zeer snel en onregelmatig samen waarbij maar kleine hoeveelheden bloed naar de kamers kan worden getransporteerd. De kamers moeten vanwege het geleidingssysteem meedoen en trekken vaak samen zonder dat er voldoende bloed in zit , dit heeft tot gevolg een extreem hoge pols zonder duidelijke kracht, de honden zijn erg moe en vermageren zeer snel. Dit komt omdat het hart zeer veel energie verbruikt. Het hart klopt alsof de hond in volle sprint is. Met medicijnen kan de hartslag krachtiger worden. De oorzaak is echter niet behandelbaar waardoor de prognose toch somber is.

Overige hartproblemen:

1. Grote fouten in aanleg van het hart, b.v. het ventrikelseptumdefect (een defect-gat-in de wand tussen rechter en linkerkamer) een rechter aortaboog (het gehele hart is da in spiegelbeeld aangelegd.
2. Fouten in de overgang van foetale bloedsomloop naar de normale bloedsomloop. Persisterende ductus arteriosus botalli (een groot vat dat een kortsluiting geeft van longslagader naar aorta sluit na de geboorte niet).
3. Hartfalen tengevolge van aandoeningen buiten het hart. m.n. ziekten in de mineraal huishouding zoals kalium en calcium geven grote problemen.

Heeft mijn hond een hartprobleem ????

Wat kunt u aan uw hond zien qua hartproblemen of juist niet: Bij niet te dikke honden is door de vacht heen de hartslag te voelen net achter de elleboog aan de linkerzijde, de pols is te voelen aan de slagader van het dijbeen die aan de binnenzijde van de dij loopt;

De pols van een gezonde hond is:

Kleine hond, jonge hond: 110-180 slagen per minuut

Pup: 140-225 slagen per minuut

Middelgrote, grote hond: 70- 160 slagen per minuut.

In rust moet de pols aan de lagere waarden voldoen. Natuurlijk is er veel variatie mogelijk door grootte en de mate van training van de hond. Het uithoudingsvermogen is een goede maatstaaf, verminderingen hieraan kunnen wijzen op problemen van hart of longen. Zeker omdat veel problemen geleidelijk ontstaan wordt dit nogal eens toegeschreven aan ouderdom, terwijl de oorzaak goed behandelbaar kan zijn !

Andere symptomen die op kunnen vallen:

Hoesten (net na inspanning)

Blauwverkleuring van de slijmvliezen en tong

Flauw vallen

Dikker worden aan de buik en niet de rest van het lichaam